Bajdurząc o Galicji…

Znów ten Stasiuk! Nic nie mogę na to poradzić. A raczej nie chcę. Prześladuje mnie. Chodzi za mną. I daje tylko krótkie chwile wytchnienia pomiędzy kolejnymi książkami. Dobrze, że w ogóle daje czas na przetrawienie jego dzieł, przemyślenie, odkrycie sensów…  
 

Tym razem ten fenomenalny wirtuoz słowa przenosi czytelników w krainę nieco trącącą mityzmem, gdzie świat niejako się zatrzymał, gdzie nie ma wyraźnej granicy pomiędzy przeszłością, teraźniejszością a przyszłością. I choć obszar, na którym rozciąga się ta odrealniona kraina można odnaleźć na mapie – są to bowiem okolice Beskidu Niskiego – jego niepowtarzalnego charakteru, przesiąkniętego smutkiem, stagnacją oraz prostotą już niekoniecznie. Bohaterowie „Opowieści galicyjskich” to prości ludzie, którym przyszło zmierzyć się z przełomowym, wręcz epokowym, wydarzeniem. Otóż, ich monotonne ale jakże poukładane życie zostaje zburzone w chwili, gdy upada komunizm, a miejscowy PGR zostaje zlikwidowany. 

Ludzie ci muszą zmierzyć się z szarą i brutalną rzeczywistością. Poradzą sobie tylko nieliczne jednostki, takie jak pan Władek, który swoją karierę zaczynał bardzo ostrożnie, wykupując najpierw przydrożny kiosk. Sklep ten w okresie komuny był zwykłą, zwartą bryłą wciśniętą pomiędzy taki sam nudny i brzydki miejski krajobraz. Jednak od czasu, gdy przejął go Władek zmienił się diametralnie – to najbardziej kolorowy obiekt w całej mieścinie przyciągający codziennie tłumy gapiów (a co za tym idzie i klientów). Takich miniopowieści z dopracowanymi i „krwistymi” bohaterami, dobrymi dialogami i tym specyficznym stasiukowym stylem nieco gawędziarskim, nieco melancholijnym jest tu znacznie więcej, i mało które – jak to wspomniane powyżej – kończy się dobrze. 

Opisy życia mieszkańców, ich drobne sukcesy i większe porażki Stasiuk opisuje wręcz z namaszczeniem. Chłodno, precyzyjnie, rzeczowo, ale i plastycznie, uwzględniając przy tym całą masę drobnych szczegółów. Dzięki temu czytelnik „wchodzi” niejako do kręgu znajomych narratora – człowieka z zewnątrz  - i przygląda się wraz z nim życiu tych ludzi, które obfituje w liczne bijatyki, pijackie libacje, nieliczne chwile uniesień, częstsze momenty zwątpienia i stagnacji. Odczuwa wraz z nimi tę dziwną, niewyjaśnioną pustkę nieopuszczającą kart książki nawet na moment. 

„Opowieści…” to jakby utrwalona na piśmie relacja na żywo z małej mieściny, w której doszło do niewyobrażalnych przemian. To reportaż, zapis dziejowych zmian, na który składa się kilkanaście opowiadań – na pozór w ogóle ze sobą niepowiązanych, jednak w rzeczywistości połączonych ze sobą miejscem, czasem oraz pewnymi powtarzanymi lub dopowiadanymi faktami. 

Polecam wszystkim tym, którzy nie boją się podejmować czytelniczych wyzwań. Warto!
Myślę, że proza Stasiuka zadowoli nawet najbardziej wymagające osoby. 

„Opowieści galicyjskie" Andrzej Stasiuk, wyd. Czarne
liczba stron: 99

Moja ocena: 7/10

źródło zdjęcia:  Wydawnictwo Czarne

 

*Moja recenzja  „Grochowa" KLIK